De Maconnieke Encyclopedie zoekt

1. bode of gezant van God, onstoffelijke hemelgeest, schepsel dat tussen God en de mens staat (ENc.): de engelen des bernels; een - Gods; in toepassing op de afvallige engelen: de val der engelen; de - der duisternis, de duivel; in zegsw. : de engelen schudden hun bedden uit, (scherts.) het sneeuwt; (gemeenz.) het was of er een engeltje op mijn tong pieste, het was zeer lekker; zijn goede -, zijn beschermengel; hij spreekt als een - en doet als een bengeI; mensen zijn geen engelen, zijn niet zonder gebreken; van een - een duivel maken, ," iemand tergen, hels maken (door knorren, vitten enz.); een reddende -, redder uit de nood; u komt als een - uit , de hemel, juist op het goede moment; ,

2. afbeelding (ENc.) : een orgel met twee , engelen erop;

3. iemand met de eigenschappen die aan engelen toegekend worden, hetzij met betrekking tot het betonen van liefde en toewijding, hetzij met betrekking tot liefelijkheid van uiterlijk; een toonbeeld van een mens: engelen van kinderen; zij is een -; in passieve zin als liefkozingswoord: mijn - !

4. in de hemel opgenomen afgestorvenen.

1. serafs, cherubs, tronen;

2. heerschappijen, machten, krachten;

3. beginselen, aartsengelen, engelen.

Deze leeer is diep in de kerk ingedrongen, ook in de prectijk van de verering, en is in de kerken van het Oosten goeddeels levend gebleven. De hervorming heeft haar afgewezen en zich tot de bijbelse gegevens bepaald, waarbij de engelenleer vrijwel pro memorie werd gehandhaafd. In de rooms-katholieke liturgie en theologie bleven de engelen hun plaats behouden, tevens in de vroomheid, waarin de beschermengel (engelbewaarder ) een duidelijke plaats had. In het algemeen hebben rationalisme en litteratuur engelen herleid tot dichterlijke personificaties van goddelijke krachten of werkzaamheden

Litt. E. Peterson, Das Buch von den Engeln (1955); H. Schlier, machte und gewalten im N.T. ( 1958) ;C.Westermann, Gottes Engel brauchen keine Flugel (1965).