Update informatie.

 
 

Waar blijft ons geld ?
 

 
Vorig jaar (Miljoenennota 1999) schreef ik :

Deze vraag houdt ons allemaal wel eens bezig, vooral als we weer geconfronteerd worden met nieuwe belasting maatregelen die steeds meer het karakter krijgen van het door mij geschetste Plundermodel in mijn artikel Poldermodel of Plundermodel?. Nog onbegrijpelijker wordt het als we vrijwel dagelijks horen dat voor het oplossen van één of ander nijpend probleem in de samenleving, geen geld beschikbaar is.

Oudere mensen herinneren zich ongetwijfeld dat zo'n 40 jaar geleden van alles mogelijk was, ondanks een veel lagere levensstandaard. De postbode kwam twee keer per dag. De melkboer, de bakker en de schillenboer kwamen langs de deur. Op warme zomeravonden werden de stoffige straten door een sproeiwagen van de gemeente-reiniging lekker opgefrist (zie foto).
Elk half uur kwam een politieagent, met sabel, controleren of die dekselse kwajongens soms op straat aan het voetballen waren. Dat was ten strengste verboden, gedogen was er niet bij. Hoeveel tennisballetjes door deze plichtsgetrouwe dienders in beslag genomen zijn weet ik niet meer, het moeten er heel wat geweest zijn!
Moeten we terugverlangen naar deze tijd? Neen, zeker niet. Maar toch moet toegegeven worden dat het verschil tussen wat toen in het dagelijks leven mogelijk was, en nu, wel erg groot geworden is.

Wij gewone mensen, kunnen niet meer geld uitgeven dan er maandelijks binnenkomt. Sommigen proberen het wel, maar vroeg of laat gaat het fout en staat de deurwaarder voor de deur. Het huishoudboekje moet kloppen, liefst met een positief saldo zodat we ook nog wat kunnen sparen. Of rente en aflossing betalen als we een hypotheek of een lening hebben afgesloten.

Hoe zou het huishoudboekje van de Staat der Nederlanden er voor het eerste jaar van de nieuwe eeuw uitzien?

De Miljoenennota 2000
INKOMSTEN MILJARD UITGAVEN MILJARD
Verkoop aardgas
Dividendbelasting
Motorrijtuigenbelasting
Omzetbelasting (BTW)
Milieuheffingen
Vermogensbelasting
Loon- en inkomstenbelasting
Vennootschapsbelasting
Diverse belastingen
Diverse ontvangsten (geen belastingen)
Accijnsen
 
 
 
 
 
 
TEKORT
 
TOTAAL 		2.6
4.7
(3.9)    4.6
(56.7)  60.8
(5.2)    6.7
1.8
(45.6)  47.1
(34.2)  33.2
17.3
27.4
17.4
 
 
 
 
 
 
(18.5)  15.4
----------
(231.9) 239.0 		Onderwijs, cultuur, wetenschappen
Rente staatsschuld
Sociale zaken, werkgelegenheid
Gemeente- en provinciefonds
Verkeer en waterstaat, infrastructuur
Defensie
Volksgezondheid, welzijn, sport
Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer
Binnenlandse zaken
Justitie
Financiën
Buitenlandse zaken en Internationale Samenwerking
Economische zaken
Landbouw, natuur, visserij
Europese Unie
Diverse plussen en minnen
 
TOTAAL 		43.1
(31.2)  29.1
33.3
26.2
27.0
13.8
11.1
 
8.3
7.5
9.4
6.8
 
9.4
3.2
3.9
12.2
-5.3
----------
(231.9) 239.0
Gegevens: Ministerie van Financiën. Een verkort overzicht van de Miljoenennota 2000 met veel interessante gegevens en beleidsvoornemens.
Tussen ( ) de getallen van 1999, voorzover in mijn commentaar van belang.
Traditiegetrouw wordt nog steeds van "miljoenennota" gesproken. Die tijd ligt echter ver achter ons. Het gaat nu om miljarden (mld) guldens!

U ziet dat meer dan de helft (141.1 mld = ± 63%) van de inkomsten wordt opgebracht door handel, nijverheid en consument, nl. door omzetbelasting, loon- en inkomsten belasting en vennootschaps belasting. Vorig jaar kondigde ik aan dat "de door de regering zo geprezen vergroening van ons belastingstelsel" zich zal doorzetten; welnu, de milieuheffingen stijgen van 5.2 mld naar 6.7 mld.
De regering zegt hierover:

Vergroening van het belastingstelsel
Ook op andere terreinen probeert de regering met financiële prikkels milieu-vriendelijk gedrag te stimuleren. In de afgelopen tien jaar is het gelukt om van enkele milieubelastende stoffen de uitstoot te verminderen. Ondanks de economische groei is de milieuvervuiling dus over het algemeen niet toegenomen. Maar de uitstoot van het broeikasgas CO2 is vrijwel gelijk opgegaan met de groei van de economie. De regering wil in de komende kabinetsperiode ook de uitstoot van dit broeikasgas laten dalen. De energiebelasting op gas, licht en water, de ecotax, wordt gedurende de kabinetsperiode verdubbeld. Tweederde hiervan komt terecht bij gezinnen die hiervoor gecompenseerd worden met lagere belastingtarieven in de loon- en inkomsten belasting. En éénderde bij bedrijven die hiervoor eveneens compensatie krijgen. Het stimuleren van milieuvriendelijk gedrag is een essentieel onderdeel van de voorgenomen herziening van het belastingstelsel.
. . . . .
Om milieuvriendelijk gedrag te stimuleren, komt er een verhoging van de afvalstoffenbelasting en zal belasting op leidingwater worden ingevoerd. Door onder meer deze maatregelen kan de loon- en inkomstenbelasting omlaag. Daarnaast zullen energiebesparende investeringen door middel van zogenoemde positieve prikkels worden gestimuleerd. Het gaat hierbij onder andere om fiscale premies voor de aanschaf van milieuvriendelijke huishoudelijke apparatuur.
De motorrijtuigenbelasting stijgt van 3.9 mld naar 4.6 mld. Maar daarmee zijn we er nog niet. Ondanks alle maatschappelijk verzet wil de regering het rekeningrijden doorzetten:
Rekeningrijden
Het kabinet begint eind 2001 met het introduceren van het rekeningrijden in de ochtendspits binnen één regio. Momenteel worden de wegen in Nederland vooral in de ochtend- en avondspits gebruikt. Rekeningrijden maakt het autogebruik in spitsuren duurder, waardoor het weggebruik tijdens die periode gaat dalen. De effecten van rekeningrijden kunnen groot zijn. Onderzoek laat zien dat door rekeningrijden het aantal files met 30% tot 40% kan afnemen.
Aan de uitgaven kant blijft de rente op de staatsschuld de aandacht trekken, ondanks een daling van 2.1 mld gulden ten opzichte van 1999. De te betalen rente op onze staatsschuld bedraagt 29.1 mld. Het is de op twee na grootste uitgavenpost!
Het tekort op de begroting 2000 van 15.4 mld gulden moet ook weer door staatsleningen gefinancierd worden waardoor het rentebedrag onder druk blijft staan.
De totale staatsschuld (= EMU-schuld, rijksschuld plus schuld van lagere overheden) bedraagt momenteel ongeveer 529 mld gulden. Verreweg het grootste deel, zo'n 450 mld, hebben we te danken aan den Uyl, van Agt en Lubbers.
Kijkend naar deze cijfers krijgen we een beetje begrip voor die leden van regering en parlement die vinden dat meevallers aan de inkomstenkant, onverkort gebruikt moeten worden om het financierings tekort en daarmee de staatsschuld te verminderen. Helaas, lange termijn denken is niet de sterkste kant van menig politicus, hij deelt meevallers liever meteen weer uit, zeker als er verkiezingen in aantocht zijn. Dat is leuk voor de mensen, en goed voor het imago van de partij. Ons nageslacht moet het verder maar uitzoeken.
Het kabinet spreekt van 0.5 % overheids tekort. Dat klopt niet met de tabel hierboven, waar het tekort op 6.9 % uitkomt. De verwarring ontstaat door de wijze van berekenen. Het tekort van 0.5 % is berekend over het Bruto Binnenlands Product (BBP, het totaal van wat er in Nederland wordt verdiend met de verkoop van goederen en diensten) volgens een speciale formule, overeenkomstig de EMU normen.

Uit deze miljoenennota valt niet af te leiden hoeveel geld er omgaat in de Sociale zekerheid en in de Zorgsector, omdat zij voor het overgrote deel rechtstreeks worden gefinancierd met de door ons betaalde sociale premies (AOW, WAO, WW), premies AWBZ, het ziekenfonds en de ziektekosten verzekeringen. Ze zijn daarom ook niet in de begroting (zie tabel) opgenomen.
De uitgaven van de Sociale zekerheid en de Zorgsector worden dit jaar geraamd op 165.3 mld gulden, de inkomsten uit premies 135.3 mld. Het tekort van 29.7 mld wordt betaald met belastinggeld.

Tenslotte nog een vrij willekeurig lijstje met te verwachten uitgaven:
In rood de verlagingen.

Ik hoop dat u nu enig inzicht heeft gekregen in het huishoudboekje van ons land. Wilt u meer weten, ga dan naar het: Ministerie van Financiën.

Terug naar mijn HOMEPAGE.