Le Préjugé Vaincu - Wat is vrijmetselarij

Wat is vrijmetselarij?

De vrijmetselarij is Engels - Schots van oorsprong. Britse leden formuleren haar als "a peculiar system of morality, veiled in allegory and illustrated by symbols." Vrij vertaald: vrijmetselarij is een merkwaardig stelsel van zedenleer, verhuld in abstracte voorstellingen en verlucht door zinnebeelden.

Vrijmetselaren werken in loges, dat zijn plaatselijke verenigingen van vrijmetselaren, die op geregelde tijden bijeenkomen. Zij arbeiden daar op de hun eigen wijze met behulp van symbolen en ritualen aan de zinnebeeldige bouw van de tempel van Salomo. Zij zien wereld en leven als een te voltooien bouwwerk.

De plaatselijke loges worden overkoepeld door een organisatorisch verband dat 'de Orde van vrijmetselaren onder het grootoosten der Nederlanden' wordt genoemd en dat gevestigd is in Den Haag. Dit 'grootoosten' is de naam voor de algemene vergadering van afgevaardigden van alle loges in Nederland en vormt de hoogste macht in de orde. Het 'grootoosten' kiest het hoofdbestuur der orde, alsmede de voorzitter daarvan, die 'grootmeester' wordt genoemd, en die de orde in - en buiten rechte vertegenwoordigt. De orde is een volledig zelfstandige grootmacht die op voet van gelijkheid betrekkingen onderhoudt met buitenlandse grootmachten.

Er bestaat niet zoiets als 'wereldvrijmetselarij'.

Gezien naar het Nederlandse recht zijn zowel de orde als de loge verenigingen als alle anderen met een bestuur, leden, statuten en een huishoudelijk reglement.

Inhoudelijk en organisatorisch gezien is de loge de belangrijkste instelling die de orde kent. Mijn kan geen vrijmetselaar zijn zonder lid te zijn van een loge en men kan niet anders tot de orde toetreden dan door zich als kandidaat-lid te melden bij een loge, welke het enige instituut vormt dat een buitenstaander in de orde kan opnemen. Hoewel de loge een gewone vereniging is en niet een geheime zoals wel wordt beweerd, onderscheidt zij zich van andere verenigingen en instellingen door haar werkwijze met inwijdingen. Dat treft men in onze cultuur vrijwel nergens aan en de loge moet daarom worden beschouwd als een esoterische vereniging welke niet voor buitenstaanders zonder meer toegankelijk is.

Elke loge kent drie soorten leden, namelijk: leerlingen, gezellen en meesters, welke indeling een symbolische betekenis heeft die terug te voeren is op de oude gilden. Na aanneming als leerling wordt men een jaar later bevorderd tot gezel en nog een jaar later verheven tot meester. Leerlingen en gezellen zijn volledig lid van de vereniging, zij het dat de bestuursleden steeds uit de meesters worden gekozen.

De vrijmetselarij kent twee soorten symboliek en wel de bouw- en de lichtsymboliek, waarvan de eerste vorm de meest karakteristieke is omdat ze buiten de loge niet meer voorkomt. Naast de bouwsymboliek is de lichtsymboliek minder kenmerkend omdat zij in een of andere vorm vrijwel overal voorkomt waar van geestelijk leven sprake is.

De vrijmetselarij kent ritualen voor de leerling-, gezellen- en meestergraad en er zijn ritualen voor bijzondere bijeenkomsten. De ritualen zijn een dramatisering van het menselijk leven met als centrale figuur degene die wordt ingewijd. De handelingen en de tekst van deze epische toneelvormen willen iets duiden, iets wakker maken bij de deelnemers. Het rituaal is een verheven spel, dat de mens voert van duisternis naar licht. In hun geheel vormen de ritualen een levensschool, waarin de mens wordt geleerd om door zelfkennis een beter lid te worden van de samenleving en zo te komen tot een gevoel van verbondenheid met het Al.

Terug naar de openingspagina.