Vrijmetselarij en samenleving in Nederlands-Indië
en Indonesië 1764-1962
Th. Stevens

In het begin van de jaren zestig is een einde gekomen aan de georganiseerde Vrijmetselarij op Indonesisch grondgebied, zoals die gedurende bijna twee eeuwen tot ontwikkeling was gekomen. Hoewel het maçonnieke verleden in de vorm van vroegere logegebouwen in het huidige Indonesiëvoortleeft, is de herinnering eraan inmiddels wel sterk verbleekt.

In dit boek valt de aandacht op de Vrijmetselarij als organisatie en de plaats die zij in de samenleving, waarvan zij deel uitmaakte, innam. In welke verhouding stonden de Nederlandse vrijmetselaren tot de mensen uit het land van inwoning en wat is er van hun kant gedaan ten behoeve van de minderbedeelde medemens? Bij de beantwoording van deze vragen is de auteur uitgegaan van de grondslagen der moderne Vrijmetselarij, waarvan de oorsprong vooral gezocht moet worden in de ideeënwereld van de achttiende-eeuwse Verlichting. Steeds stond voorop in hoeverre de gelijkheids- en broederschapsidealen der Vrijmetselarij toegepast konden worden in een wereld die berustte op de dominantie van de Europese bovenlaag. Een belangrijke plaats is ook ingeruimd voor de bijdrage vanuit de verschillende plaatselijke afdelingen of loges aan de emancipatie van de Indo-Europese bevolkingsgroep, waarvan de sociale positie omstreeks 1900 als uiterst kwetsbaar is omschreven. Vooral op het gebied van onderwijs en volksontwikkeling blijken resultaten te zijn behaald die een gunstig effect hebben gehad op de maatschappelijke vooruitgang der Indo-Europeanen.

De auteur, die als universitair hoofddocent verbonden is aan de vakgroep economische en sociale geschiedenis der Universiteit van Amsterdam, hoopt met dit boek de positie van de Vrijmetselarij in het voormalige Nederlands-Indiëen Indonesiëte verduidelijken en vanuit dat perspectief mede een bijdrage te leveren tot een beter begrip van de diversiteit van de koloniale samenleving.

Uitgeverij Verloren, Hilversum

ISBN 90-6550-378-1 (ingenaaid)

ISBN 90-6550-391-9 (gebonden)