De muziek van Die
Zauberflöte van Wolfgang Amadeus Mozart is volgens velen
schitterend, maar het libretto wordt afgedaan als een
onbegrijpelijk sprookje. Die Zauberflöte, een alchemistische
allegorie geeft de sleutel tot het verhaal. Mozart en de
librettisten behoorden tot de ordes van Vrijmetselaren en
Rozenkruisers.
Vanuit deze achtergrond en
vanuit een schets van de tijd waarin zij leefden, wordt uitgewerkt
hoe zij tot het maken van deze allegorie kwamen en hoe deze visie,
onder andere door de vervolging van de loges van vrijmetselaren,
al die tijd onontdekt heeft kunnen blijven. De vrijmetselarij in
die tijd werd sterk beïnvloed door een groep die zich
bezighield met alchemie. Het `magnum opus' der alchemisten is het
proces waarin eerst grondstoffen onttrokken worden aan de aarde;
vervolgens ontleed, gereinigd en weer aaneengesmolten.
Deze conjunctie blijkt dan
vruchtbaar te zijn en de steen der wijzen voort te brengen. De
chemische reacties die daarbij optraden werden door alchemisten
ook vertaald in geestelijke processen in zichzelf. De opera beeldt
de mystieke inwijding van de menselijke ziel uit met behulp van
alchemistische symbolen. Mede dankzij het werk van Carl Gustav
Jung op het gebied van alchemie en psychologie, is deze visie
verder uitgewerkt.
Dr. M.F.M. van den Berk, als
universitair docent verbonden aan de Katholieke Universiteit
Utrecht, houdt zich bezig met 'levensbeschouwelijke
vorming', 'actuele stromingen
en theologie' en 'religie en kunst'.
Hij studeerde in Rome, Lyon en
Nijmegen en promoveerde op het werk van Bonhoeffer. Hij heeft
verschillende publikaties op zijn naam staan. De laatste jaren is
hij actief op het gebied van film en audiovisuele vorming en heeft
hij hier ook over gepubliceerd.
