Het privatiserings virus.
Inleiding.
PTT Post.
De Nederlandse Spoorwegen.
De Ziektewet.
Je zou toch denken dat in een sociaal-democratisch geregeerd land, wat we naar veler mening toch zijn, een aantal fundamentele gemeenschaps voorzieningen door de staat, en dat zijn wij met z'n allen, moeten worden beheerd. Te denken valt aan gas, water en electriciteit, openbaar vervoer, infrastructuur, milieu, gezondheidszorg, onderwijs, oudedags voorzieningen en zo zijn er nog wel een paar op te noemen.
Geachte mevrouw, heer,
Met vriendelijke groeten,
Ook zo'n geprivatiseerde onderneming waar het winstbejag steeds ernstiger vormen aanneemt, natuurlijk ten koste van de dienstverlening.Inleiding.
Sinds Margaret Thatcher in Engeland vele staatsbedrijven, die immers per definitie een monopolie positie bezaten, privatiseerde, is het privatiserings virus het Kanaal overgestoken en in ons land aangekomen. Wim Kok en de zijnen hebben het met open armen ontvangen. Het Loodswezen, de PTT, de NS, de ziektewet, zijn slechts voorbeelden uit een lange rij. En, toegegeven, door bedrijven te privatiseren zijn ze van de zorgen af, laat het bedrijfsleven het maar opknappen. Men spreekt dan graag over "marktwerking", waarmee bedoeld wordt dat als gevolg van het wegvallen van de monopolie positie, de concurrentie met andere bedrijven mogelijk wordt. En dat zou dan weer moeten leiden tot lagere prijzen en betere service.
Ik geloof er niets van!
Het kenmerkende verschil tussen staatsbedrijven, laat ik ze zo maar blijven noemen, en private ondernemingen is gelegen in de doelstelling.
De doelstelling van een staatsbedrijf is dienstverlening, zonder direct winstoogmerk. Dat betekent natuurlijk niet dat ze bij voortduring met verlies mogen werken. Maar de dienstverlening aan de gemeenschap staat voorop.
De doelstelling van een private onderneming is het maken van winst, en liefst zoveel mogelijk. Sommige ondernemers zeggen wel dat de continuiteit van de onderneming en daarmee van de werkgelegenheid, de belangrijkste doelstelling is, maar dat is borrelpraat. Hun daden bewijzen anders. Alleen als hun slechte financiële positie hen doet verlangen naar staatssteun of subsidie worden deze argumenten gebruikt.
Onder druk van dit streven naar winst zoeken hele legers doctorandussen naar onrendabele bedrijfsonderdelen met de bedoeling die zo snel mogelijk te liquideren. Sociale overwegingen spelen daarbij nauwelijks een rol. Het enige waar ze bang voor zijn is de publieke opinie, immers een slechte naam drukt de aandelenkoersen en daar zijn de aandeelhouders niet blij mee. Hoewel ook hierbij een kritische kanttekening geplaatst moet worden. Als de aandeelhouders vermoeden dat de voorgenomen liquidaties tot een hogere winst zullen leiden is het met hun sociale bewogenheid gauw gedaan. Voorbeelden genoeg, denk maar aan het opheffen van onrendabele spoor- en buslijnen. De winst staat voorop, niet de dienstverlening!
Dat staatsbedrijven er niet in slagen efficient te werken en daarmee de kosten te beheersen, ligt niet aan het ontbreken van "marktwerking", zoals men ons wil doen geloven, maar aan de ondeskundige bemoeizucht van regering en parlement, aan het management en aan de bedrijfscultuur. Beschermd van de wieg tot het graf, gouden handdrukken, uitstekende wachtgeld regelingen zelfs bij overduidelijke onbekwaamheid, dat alles leidt tot gezapigheid en het vermijden van risico's en initiatieven die het veilige leventje in gevaar kunnen brengen.
Een werkelijk bekwame manager, zoals we die in het bedrijfsleven overal tegenkomen, weet ook van een staatsbedrijf een doelmatige en bloeiende onderneming te maken! Daar heeft hij geen privatisering en marktwerking voor nodig.
Inhoudsopgave.
PTT Post.
Een sterk staaltje van winstbejag werd een paar jaar geleden gedemonstreerd door
Wat is het geval?
Sinds jaar en dag kan men een postbus krijgen. Men betaalt éénmalig een borgsom van
De postbus bezitters in Rotterdam kregen destijds tot hun niet geringe verbazing onderstaande brief van
Rotterdam, 29 september 1997
Heeft u ooit zo'n onbeschaamdheid meegemaakt?
U maakt gebruik van een postbusnummer, waardoor u 's ochtends al vroeg over
uw post kunt beschikken. Zendingen aan uw postbusnummer worden immers met
voorrang gesorteerd en vervoerd.
Zoals u waarschijnlijk weet, plaatst PTT Post op circa 1.500 locaties
moderne, grotere postbussen, die meer gebruiksgemak bieden. De vernieuwing
van de postbussen is een goed voorbeeld van de voortdurende verbetering van
onze dienstverlening. Als één van de eerste gebruikers profiteert u al eniqe
tijd van de voordelen van de nieuwe postbus. U zult wel gemerkt hebben dat
er meer post in uw postbus gaat. En bij grote zendingen of bij extra veel
post hoeft u dankzij de 'volumebus' niet meer naar de uitreikbalie.
Het feit dat postbuscorrespondentie voorrang krijgt ten opzichte van andere
post, brengt extra kosten met zich mee. Bovendien vergt het vervangen van
alle postbussen een aanzienlijke investering. Net als elk ander bedrijf wil
PTT Post dat er een verantwoorde relatie bestaat tussen de kosten en baten
van producten en diensten. Daarom brengen wij vanaf 1 november 1998 voor uw
postbusnummer een tarief van f 250,- per jaar in rekening. Voor het gebruik
van meerdere postbusnummers kan een afwijkend tarief gelden.
Voor particulier gebruik is er vanaf 1 oktober 1998 een voordelig alternatief
voor de postbus: PostApart®. Het verschil met een postbus is dat de post niet
vroeg beschikbaar is (vanaf 14.00 uur) en dat u de post afhaalt aan de balie
van het postkantoor. Een PostApart®-nummer kost f 10,- per maand.
Binnen drie maanden ontvangt u een uitgebreide informatieset. Dan kunt u ook
aangeven of u uw postbusnummer wilt aanhouden en of u meer informatie wenst
over PostApart®. Nu hoeft u dus nog niet te reageren.
Heeft u vragen naar aanleiding van deze brief? Bel dan ons gratis nummer
0800-0166.
w.g.
H. Geerinck
Manager Klantenservice
De meeste postbussen zijn te klein voor A4 en kennelijk oud en der dagen zat. Zij moeten dus vervangen worden. Dat is echter hun zaak. Het is een vervangings investering en daarvoor behoort jarenlang een reservering te zijn gemaakt. Bovendien zitten veel particulieren niet op een grotere postbus te wachten. Mocht er eens een keer een grote zending binnen komen, dan kan die gewoon aan de balie afgehaald worden.
Dat postbus correspondentie met voorrang wordt behandeld en daardoor extra kosten met zich mee brengt is grote onzin. Alle post komt op een zeker tijdstip op het postkantoor binnen en moet dan gesorteerd worden. Goedkoper dan op postbusnummer sorteren en in de betreffende postbus deponeren is nauwelijks mogelijk. Bezorgen is niet nodig, de post wordt afgehaald.
Let u ook eens op de arrogante redactie van die brief.
Zo schrijft deze z.g.
Dit is geen dienstverlening maar pure afzetterij, misbruik van de nog steeds niet doorbroken monopolie positie van
Inhoudsopgave.
De Nederlandse Spoorwegen.
Dit is een oud artikel, dat evenwel als voorbeeld niets aan actualiteit heeft ingeboet.
Er is nu al sprake van het opdelen van de NS in, naar ik meen, een viertal zelfstandige regionale bedrijven(*). Denkwerk van de doctorandussen voornoemd, dat mag u gerust van mij aannemen. Het wordt dan wel erg eenvoudig om zonodig onrendabele delen te verkopen, of per regio verschillende tarieven in te voeren, afhankelijk van de rentabiliteit. Wees gerust op uw hoede, men deinst voor niets terug. Dat moge ook blijken uit de tariefsverhogingen die voor 1 januari 1998 op stapel staan.
Gewone treinkaartjes worden pakweg 2,5 % duurder. Dat is nog overkomelijk, alles wordt tenslotte duurder. De prijzen van abonnementen (jaartrajectkaart, jeugdkaart, NS/OV jaarkaart) zullen evenwel met 7 % omhoog gaan. Is dat al buiten proporties, erger is het gesteld met de gezinsleden van de bezitter van een jaarkaart. Tot nu toe konden die gezinsleden een jaarkaart kopen tegen een gereduceerd tarief. Straks, per 1 juni 1998, is dat alleen nog mogelijk als zij uitsluitend buiten de spitsuren, dus in de daluren, reizen! Doen zij dat niet dan moeten ze het volle pond betalen. Wat betekent dat voor een gezin met kinderen?
Nemen wij als voorbeeld een jaarkaart voor het traject Roosendaal - Rotterdam c.s., exclusief de verhoging van 7 % per 1 januari 1998.
| KOSTEN VAN EEN JAARKAART | NU | STRAKS |
|---|---|---|
| Kaarthouder | f 4510,-- | f 4510,-- |
| + 1 Gezinslid | f 5210,-- | f 9020,-- |
| + 2 Gezinsleden | f 5360,-- | f 13530,-- |
| + 3 Gezinsleden | f 5510,-- | f 18040,-- |
| + 4 Gezinsleden | f 5660,-- | f 22550,-- |
| + 5 Gezinsleden | f 5810,-- | f 27060,-- |
U gelooft uw ogen niet? Het is toch echt waar. De één of andere marionet van de NS probeerde het zelfs uit te leggen voor de TV. Hij leuterde zoiets van: onevenwichtige tarieven per treinkilometer, 't is zo druk in de spits, te weinig materieel en nog wat van die onduidelijke kreten. Een eerlijk man zegt gewoon dat ze meer winst willen maken.
De kaarthouders en hun gezinsleden reizen niet voor hun plezier in de spits. Zij moeten op tijd op hun werk of op school zijn. Daar is geen ontkomen aan.
Of toch? Koop een auto en ga carpoolen. Hoeft u ook niet meer te wachten op een smerige trein die steevast te laat komt.
(*) De NS is inmiddels druk bezig met een bedrijfsplan voor een eerste zelfstandig regiobedrijf, IGO-plus. Waar dat plus op slaat weet ik niet. Meestal voorspelt het niet veel goeds. Het bedrijf moet het openbaar vervoer in de Achterhoek gaan verzorgen. Bij negatieve bedrijfsresultaten zal de NS niet bijspringen, zij moeten hun eigen boontjes doppen. Wat kunnen ze in dat geval anders doen dan mensen ontslaan, onrendabele lijnen opheffen en de tarieven verhogen?
En dit is nog maar het begin. De NS schijnt al plannen klaar te hebben voor een Noordned (Groningen en Friesland), Oostned (Overijssel en Gelderland), Zuidnet (Zuid-Limburg) en Noord-Westned (Noord-Holland). Ook deze bedrijven kunnen, als zij in de rode cijfers komen, niet terugvallen op de NS.
Valt u niets op?
Over West-Nederland, van oudsher zeer rendabel, wordt niet gesproken. Gaan daar dan de service omhoog en de tarieven omlaag? Vergeet het maar! Dat gaat immers ten koste van de winst!
(*) Volgens de laatste berichten is er weer een nieuw scenario. De NS moet worden opgedeeld in een intercity net en in regionale netten die daarop moeten aansluiten. Alle netten worden openbaar aanbesteed en de laagste aanbieder krijgt een concessie voor naar ik meen 8 jaar. Als we ons realiseren dat de levensduur van een treinstel meer dan 20 jaar bedraagt, dan is er weinig fantasie voor nodig om te bedenken dat de concessiehouders er niet over piekeren om te investeren. In die 8 jaar zoveel mogelijk winst maken wordt het devies. Je kunt ze dat niet eens kwalijk nemen!
Het hoeft ons niet te verbazen dat de NS zo langzamerhand diep gefrustreerd is geraakt door dit hemelschreiende geknungel.
Inhoudsopgave.
Uit het Algemeen Dagblad van 10 april 1998 citeer ik het volgende:
Van onze politieke redactie.Dit is een typisch geval van "haasje-over" wetgeving. Door de privatisering van de ziektewet worden werkgevers voorzichtiger in hun aannamebeleid. Daar had men in Den Haag niet aan gedacht. "Dan maken we toch een wetje dat de medische keuring bij een sollicitatie verbiedt". Een voorspelbaar gevolg is dat de werkgevers nog meer dan nu het geval is met uitzendkrachten en met jaarcontractanten gaan werken. Het wetje dat ook dit aan banden legt liet niet lang op zich wachten.
Den Haag - Werkgevers vragen sollicitanten nog vaak naar hun gezondheid, hoewel dat sinds begin dit jaar niet meer mag. Door een oneigenlijke selectie op gezondheid is het voor een grote groep mensen onmogelijk aan werk te komen.
Dat zegt het Breed Platvorm Verzekerden en Werk, waarin een groot aantal patiëntenorganisaties samenwerken. Door de nieuwe regels in de WAO moeten bedrijven meer premie betalen als hun werknemers arbeidsongeschikt worden. Om te voorkomen dat mensen met een vlekje niet meer worden aangenomen, zijn keuringen bij aanstelling in principe verboden. Het mag alleen nog als de functie een bepaalde gezondheid vereist. Vragen naar de gezondheid van een sollicitant geldt als een medische keuring.
Het Platform kan niet zeggen in hoeveel gevallen mensen toch worden gekeurd. "We hebben enkele tientallen meldingen gekregen. De praktijk houdt zich niet aan de regels. Je kunt wel een wet maken, maar het is belangrijk dat er ook een klachtenregeling komt", vindt M. Wewer van het Platform.
Medische dossiers van werknemers zullen in rechtszaken over de WAO alleen bij uitzondering openbaar worden. Dat zei staatssecretaris De Grave (Sociale Zaken) gisteren in de Tweede Kamer.
De hoogste rechtbank in de sociale zekerheid, de Centrale Raad van Beroep, bepaalde in februari dat openbaarheid niet in alle gevallen mag worden uitgesloten.
Werkgevers kunnen er door de nieuwe WAO belang bij hebben de dossiers van afgekeurde werknemers in te zien. De vakcentrale FNV zag in de uitspraak van de rechter dan ook een bevestiging van de vrees dat "privatisering van de sociale zekerheid uit de hand loopt".